Drie begrippen tollen hier op Tiengemeten rond in mijn hoofd. Ze lijken hetzelfde te betekenen, maar dat is schijn. Het gaat om de termen ongerept, wildernis en natuur.
Ongerept is alles wat nooit door de mens is beïnvloed. Grote delen van het Amazonegebied, vrijwel geheel Antarctica en het grootse deel van Groenland zijn nog ongerept. Je moet voor het ongerepte in elk geval Europa uit, want zelfs het beroemde woud van Bialowieza in Oost-Polen is niet ongerept.
Wildernis is iets heel anders. Hier op Tiengemeten is het goed mogelijk om je in de wildernis te wanen. Tijdens een van mijn dwaaltochten raakte ik verzeild op een deel van het eiland dat blank stond, niet zichtbaar want het was helemaal dichtgegroeid met gras en watermunt en biezen, maar er stond zo’n vijf tot tien centimeter water. Ik waadde door een moeras en was volledig omgeven door uitbundige plantengroei en zoemende insecten. Een libel ging even zitten. Een paar tot dan onzichtbare watersnippen vlogen krijsend weg toen ik te dichtbij kwam. Ik waande mij er in de wildernis. Zo heeft Natuurmonumenten dat deel van het eiland trouwens ook genoemd, ‘Wildernis’, voor het geval je het niet in de gaten zou hebben.
Natuur is weer iets anders. Het is alles wat spontaan opkomt, met óf zonder menselijke interventie. De (on)kruidjes tussen de stoeptegels in de stad, de bladluizen op een rijtje straatlindes, de ratten in uw kruipruimte en de hoofdluis bij uw kinderen zijn ook natuur. Daar zit een belangrijk verschil met de begrippen ongerept en wildernis. Ongereptheid kunnen we als mens teniet doen. Wildernis kan worden getemd, gekapt, omgeploegd, ontgonnen, zoals ooit de Brabantse en Drentse hoogvenen. Maar natuur laat zich niet teniet doen en niet temmen. Natuur is er, altijd en onvermijdelijk. Ik vergelijk ‘natuur’ graag met ‘het weer’. Het weer is er ook altijd. Het weer kan mooi zijn, het kan slecht zijn of ronduit waardeloos. Maar er is altijd weer. Er is ook altijd natuur en ook natuur kunnen we als lelijk of mooi beoordelen, maar in beide gevallen is sprake van natuur. Natuur is alles wat spontaan opkomt in de toevallig voorhanden zijnde omgeving. Hier zijn dat watermunt en guldenroede, libellen, watersnippen en een zeearend.
De Schotse hooglanders die hier ook lopen zijn niet ongerept, geen deel van de wildernis en ook geen natuur. Ze behoren tot een vierde begrip: cultuur. En dat is weer heel iets anders.
Jelle Reumer 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.